KURAL: Özel adlara getirilen çokluk eki ve sonrasında gelen diğer ekler, kesmeyle ayrılmaz: Yakup Kadriler, Türklerin TDK
TDK’nin kesme imiyle ilgili kurallarını incelediğimizde yukarıda alıntıladığım kuralla karşılaşıyoruz. Bu kurala göre “-ler” eki hiçbir kullanımda özel adlardan kesme imiyle ayrılmaz deniyor. Kılavuzda verilen ve “vb.” anlamının örneklendiği “Yakup Kadriler” örneği ile “-ler” ekinin millet adı yaptığı “Türklerin” örneği için kuralın doğru olduğunu söyleyebiliriz. Ayrıca kılavuzda örneklendirilmeyen ve “-ler” ekinin özel adlara gelerek aile anlamı kattığı kullanımlar için de kuralın sözü edilen şekilde uygulanması son derece doğrudur: “Bu akşam Ahmetlere gideceğiz.” Zira bu örnekte “-ler” eki “-gil” ekinin yerine kullanılmış ve diğer örneklerde olduğu gibi yapım eki görevi üstlenmiştir. TDK’de belirtilen bir diğer kurala göre yapım eklerinin ve yapım eklerinden sonra gelen diğer eklerin kesme imiyle ayrılamayacağı kuralından hareketle bu üç örnekte de kuralın ve uygulamanın son derece mantıklı olduğunu söyleyebiliriz. Peki, ya “-ler” eki özel ada geldiğinde hâlâ çoğul eki görevini sürdürüyorsa… Başka bir deyişle yapım eki değil de hâlâ çekim eki olarak görev yapıyorsa… TDK’nin bu kullanımı aklına getirmediğini ve kurallarında bu kullanımla ilgili herhangi bir yargıya yer vermediğini görüyoruz.
ŞÖYLE Kİ
“2021 yılında Nüfus İdaresi tarafından yapılan açıklamaya göre Türkiye’deki Mehmet’lerin sayısı…”
“Sınıfımızdaki Zeynep’lerin ikisi de…” Bu örnekler çoğaltılabilir. Yukarıdaki örneklerde “-ler” eki eklendiği sözcüğü çoğullandırma görevine devam etmektedir. Başka bir deyişle yapım eki değil, çekim ekidir. Bu durumda “-ler” ekinin benzer örneklerde kesme imiyle ayrılması gerekir.
SAYGILARIMLA…